فرید زکریا سر دبیر نشریه نیوزویک در یادداشتی به نقد رویکرد کاخ سفید در قبال افغانستان و دولت کرزی پرداخته است.
زکریا در یاداشت خود آورده است:
رئیسجمهوری ایالات متحده باراک اوباما دائما تاکید میکند که عزم خود را برای موفقیت در نبرد در افغانستان به کار گرفتهاست:" روزهای سختی پیش روی داریم اما من کاملا مطمئن هستم که ما موفق خواهیم شد . " این سخنان،وعدهای ست که اوباما در نطق سالانه خود در خصوص افغانستان بر زبان راند. با اینهمه اعضای کابینه او همچنان این موفقیت را با تحقیر،انتقاد و زیر سوال بردن مشروعیت تنها مرد وابسته به واشنگتن در افغانستان در معرض نابودی و خطر قرار میدهند .
میتوانیم برای ادامه بحث تصور کنیم که حق با منتقدان است و آقای حامد کرزای مفسد و ناکارآمد است. حتی اگر این ادعاها هم درست باشد باز ما دلیلی قانعکننده برای حمایت از او در چنته داریم، ما در افغانستان هیچ جایگزینی برای کرزای نداریم. یک قدرت خارجی در افغانستان نمیتواند بدون در اختیار داشتن متحد داخلی که حداقلی از مقبولیت عمومی را در چنته داشته باشد ، در افغانستان ره به جایی ببرد . در افغانستان کسی میتواند این مقبولیت عمومی و حداقی را در اختیار داشته باشد که از پشتوها باشد . مردی که هم از بزرگترین طایفه افغانها باشد و هم با ایالات متحده وجوه مشترکی داشته باشد . اینروزها کرزای تنها سیاستمدارای است که این ویژهگیها را در خود جای داده است .
با وجود تمامی فراز و فرودهای موجود در این رابطه، هیچکس بیش از او و بهتر از او نمیتواند افغانستان را اداره کند . کرزای رئیسجمهوری منتخب مردم افغانستان است و علاوه بر این او از غبار تمامی خاکسترهای موجود و مشاجرهها بر سر صحت انتخابات با کمک اروپا و امریکا بیرون آمد . با وجود آنکه تقلبهایی هم در این انتخابات صورت گرفت اما تحلیلگران اندکی وجود دارند که اصرار میکنند رقیب او عبدالله عبدالله از اقلیت تاجیک میتوانست در صورت عادلانهتر بودن انتخابات بر مسند ریاست جمهوری تکیه زند .تنها راه برای یافتن جایگزینی برای کرزای ، کودتا نظامی است . حرکتی که آنقدر هزینه سیاسی و بیثباتی به دنبال خواهد داشت که اصلا ارزش بحث را هم ندارد .
بنابراین ما نه میتوانیم کرزای را جایگزین کنیم و نه میتوانیم بدون حضور او موفق عمل کنیم. با اذعان به این حقیقت ، جای تعجب دارد که مردان و زنان کابینه باراک اوباما از همان ابتدا تنها و تنها به انتقاد از کرزای روی آوردند. دو سال پیش بود که جو بایدن معاون رئیسجمهوری ایالات متحده از مهمانی شامی که کرزای در آن حضور داشت خارج شد. در ماه مارس سال جاری هم مشاور امنیت ملی کرزای، جیم جونز، نیز از خجالت آقای کرزای با انتقادهای تند و تیز بیرون آمد . در یک هفته گذشته هم بسیار خواندهایم که دیدار میان کرزای و باراک اوباما در ماه می به تعویق افتاده است . پس از آن سخنگو کاخ سفید به راحتی اعلام کرد که واشنگتن حرکتهای بعدی آقای رئیسجمهور را به نظاره مینشیند تا ببیند که آیا دیدار میان کرزای و اوباما میتواند سازنده باشد؟
اصلا میتوانیم قبول کنیم که کرزای مردی مغرور ، متغیر الحال و البته فوق العاده حساس است . میتوانیم حتی باور کنیم که او بر سیستمی تکیه زده است که تمامی زیردستانش مردانی مفسد هستند . آیا کسی هست که اعتقاد داشته باشد جانشین آقای کرزای میتواند مدیری باهوش باشد که در قامت یک جفرسون دموکرات فرو رود و همه چیز را یک شب درست کند؟
حواستان باشد که ما در حال صحبت کردن در خصوص افغانستان هستیم. یکی از پنج کشوری که بالاترین درصدهای فقر را به خود اختصاص دادهاند . کشوری که سی سال است درگیر جنگ و خونریزیست. کشوری با فرهنگ قومی و قبیلهای و درصد بیسوادی که در کشورهای جهان بیسابقه است . مدیریت در اینچنین کشوری برای هر کسی سخت خواهد بود . بخواهیم منصفانه به عملکرد کرزای نگاه کنیم باید اذعان کنم که او در چند ماه گذشته موفق هم عمل کرده است . فعالیتهای او در حوزههای متفاوت از خدمات شهروندی تا پلیس و مبارزه با فساد قابل تحسین است .
حامد کرزای را با نوری مالکی نخست وزیری عراق مقایسه کنید. زمانی که مالکی در ماه آوریل سال 2006 کنترل امور در بغداد را بر عهده گرفت، او هر روز بر لزوم گفتگو با امریکا در تمامی مراحل تاکید میکرد و البته به شیعیانی که سربازان امریکایی را قتل عام میکردند هم میتاخت.اگر در افغانستان میزان تخلفها و اختلاسهای مالی رقمی بالغ بر میلیونها دلار است در عراق این رقم از مرز میلیارد هم تجاوز کرده است . با اینهمه ایالات متحده به این باور رسیده است که تقابل با نوری مالکی در ملاعام تنها به ضرر واشنگتن تمام خواهد شد . کرزای هم درست مانند نوری مالکی از بسیاری از رهبرانی که ما در یک دهه گذشته از آنها حمایت کردهایم، بهتر است .
این جملات بدین معنا نیست که امریکا نباید در خفا به کرزای فشار بیاورد. اما به کلمه " خفا " دقت کنید. شاید ابراز نظرهای صادقانه و انتقادهای دلسوزانه زمانی که طرف مقابل شما یک شهروند عادیست کار خوبی باشد اما زمانی که فرد در قامت یک رئیس دولت مقابل شما ایستاده، این حرکت یعنی نوعی خودکشی.
تجربه اثبات کرده است که در افغانستان دولت باید در ظرف زمان و ارام آرام قوی شود . زیر سوال بردن کرزای در نهایت ره به جایی نخواهد برد . دولت باراک اوباما طفلیست که باید بزرگ شود و به این حقیقت برسد که در جهان واقعیت و به دور از عالم رویا بهتر از کرزای مردی برای ریاست بر افغانستان وجود ندارد . باراک اوباما باید در دوازدهمین روز از ماه می برای کرزای فرش قرمز در کاخ سفید بیندازد .